- اشارة
- اشارة
- [کتاب حرف الغین]
- أبواب المضاعف منه
- باب العین مع القاف
- باب الغین مع الشین
- [باب الغین مع الضاد]
- باب الغین والصاد
- باب الغین والسین
- باب الغین والزای
- باب الغین والطاء
- باب الغین والدال
- باب الغین والتاء
- باب الغین والظاء
- باب الغین والذال
- باب الغین والثاء
- باب الغین والراء
- باب الغین واللام
- باب الغین والنون
- باب الغین والفاء
- باب الغین والباء
- باب الغین والمیم
- کتاب الثلاثی الصحیح من حرف الغین
- [أبواب] الغین والقاف
- أبواب الغین والکاف وما یثلثهما
- [أبواب] الغین والجیم
- أبواب الغین والشین
- [أبواب] الغین والضاد
- [أبواب] الغین والصاد
- [أبواب] الغین والسین
- [أبواب] الغین والزای
- (أبواب) الغین والطاء
- (أبواب) الغین والدال
- (أبواب) الغین والتاء
- (أبواب) الغین والظاء
- (أبواب) الغین والذال
- (أبواب) الغین والثاء
- (أبواب) الغین والراء
- (أبواب) الغین واللام
- [أبواب الغین والنون]
- [(أبواب) الغین والفاء]
- کتاب معتل حرف الغین
- باب الغین والقاف
- باب الغین والجیم
- [باب الغین والشین]
- [باب الغین والضاد]
- باب الغین والصاد
- باب الغین والسین
- باب الغین والزای
- باب الغین والطاء
- باب الغین والدال
- باب الغین والتاء
- باب الغین والظاء
- باب الغین والذال
- باب الغین والثاء
- باب الغین والراء
- باب الغین واللام
- باب الغین والنون
- باب الغین والفاء
- باب الغین والباء
- باب الغین والمیم
- باب اللفیف من الغین
- (أبواب) الرباعی من حرف الغین
- [باب] خماسی الغین
- أبواب المضاعف منه
- [کتاب حرف القاف]
- أبواب المضاعف
- أبواب الثلاثی الصحیح من حرف القاف
- المنهج العام لکتاب تهذیب اللغة
- فهرس الابواب اللغویة للجزء الثامن من تهذیب
تهذیب اللغه المجلد 8
اشارة
سرشناسه : ازهری، محمدبن احمد، ق 370 - 282
عنوان و نام پدیدآور : تهذیب اللغه/ ابی منصور محمدبن احمد الازهری؛ علّق علیها عمر سلامی، عبدالکریم حامد
مشخصات نشر : بیروت : دار إحیاء التراث العربی، الطبعة الأولی، 1421ه = 2001م.
مشخصات ظاهری : 15 ج
موضوع : واژه نامه ها Dictionaries
موضوع : زبان عربی -- فقه اللغه عربی
موضوع : زبان عربی -- واژه نامه ها
توضیح : «تهذیب اللغة» اثر ابومنصور محمد بن احمد ازهری از علمای ادب عرب و زبان شناس قرن چهارم هجری است که در موضوع لغت به زبان عربی در 15 جلد منتشر شده است. گردآوری لغاتی که مؤلف خود مستقیما از عرب بادیه نشین شنیده و نیز تصحیح و تهذیب کلماتی که در ثبت و ضبط قرائت و کتابتشان خطا و تصحیف رخ داده انگیزه مولف از نگارش کتاب بوده است. بر همین اساس کتابش را به تهذیب اللغه نامگذاری کرده است.
نویسنده در جلد اول بعد از مقدماتی وارد متن کتاب می شود و الفاظ را از حروف حلقی شروع کرده و با حروف لبی و حروف بدون جایگاه (جوف) در جلد آخر به پایان می برد. ترتیب کتاب بر اساس حروف چنین است: (ع ح ه خ غ- ق ک- جش ض- صس ز- ط د ت- ظ ذ ث- ر ل ن- ف ب م- و ا ی). وی بعد از هر حرف ابتداء مضاعف آن حرف را یعنی واژه هایی که دو حرف از حروف آن مشابه باشد را ذکر می کند. سپس ابواب ثلاثی صحیح و در ادامه ثلاثی معتل و در مرحله بعد ابواب لفیف و در پایان ابواب رباعی را متذکر می شود.
مؤلف در این کتاب از شیوه اشتقاقی خلیل بهره برده و آن را از نظر نوع چینش و نظام کلمات مانند «العین» خلیل مرتب نموده است؛ یعنی بر حسب ترتیب ابجد و الفبایی نیست؛ بلکه تحت تاثیر آواشناسی زبان سنسکریت، با توجه به حروف اصلی کلمه و بر طبق مخارج حروف و با محوریت حروف حلقی مرتب کرده است، و به بیرونی ترین آنها یعنی واژه های لبی ختم می گردد. او گونه های مختلف یک ماده را استخراج و الفاظ مستعمل و مهمل آن را جدا و معانی هر یک از مستعملات آن را بیان کرده است.
ص: 1